Voor mij is het belangrijk om een goede relatie met de arts te hebben. Ik heb de eerste jaren van mijn ziekte veel verschillende artsen gehad. Kundig waren ze allemaal, maar ik miste het stukje ‘mens’.

Ze heeft mijn haar mogen afknippen, waarna mijn vriend Wouter alles heeft afgeschoren. Ze zag mij met m'n kale hoofd en ook als ik me echt ziek voelde. En als ze daar dan verdrietig van werd, dan mocht dat gewoon, want verdriet hoort erbij.

Ik begon me misselijk te voelen, had geen trek in eten, terwijl er hordes familieleden langskwamen die allemaal eten meebrachten. Het lijkt net of je van eten beter wordt. Was dat maar waar!

“Ma, pa, ik ben net van het ziekenhuis en ik heb gehoord dat ik volgende week hier (met mijn hand lichtjes op mijn borst) een operatie heb omdat ze hebben gezien dat ik ziek ben daar….”

Ze letten ook steeds op je. Als je gaat dansen tijdens een feestje denken ze: “O, ze is ziek maar ze danst wel. Of ze draagt wel chique kleding ondanks haar operatie”.

Er zijn aanwijzingen dat vasten rondom het toedienen van chemotherapie wellicht een gunstig effect zou kunnen hebben op het voorkómen van bijwerkingen. Daarnaast zijn er effecten van vasten op de groei van kankercellen beschreven. Dit is in het laboratorium aangetoond.

Dat wil niet zeggen dat ik voorheen een slecht mens was, maar ik heb deze ziekte gekregen omdat God mij liefheeft, heel veel van mij houdt en denkt dat ik dit aankan. Mijn zonden worden mij vergeven door dit lijden.

Cultuur en religie zijn zo met elkaar verweven dat je eigenlijk heel “sterk” wordt opgevoed. De uitspraak: “Allah belast een ziel niet meer dan wat binnen haar vermogen ligt”, wordt met de paplepel ingegoten. Dit geloof is zo diep dat je het zelfs in je botten voelt.

Ik praat makkelijker in het Arabisch dan in het Nederlands. Maar naar mijn moeder kon ik mezelf niet goed uiten. We spraken een andere taal in onze eigen taal.

De chemokuur heb ik uitgebeeld in de vorm van bergen. Ik heb aangegeven hoeveel chemokuren er komen en dat de zesde kuur de laatste is. Ik heb er een bed bij getekend, zodat de kinderen wisten dat ik een paar dagen ziek zou zijn en daarna weer zou opknappen.

Op mijn rug heb ik een tatoeage laten zetten. Het zijn drie zwaluwen. Ze symboliseren ons gezin. De vleugels zijn iets dramatischer vormgegeven om uitdrukking te geven aan de pijn en emoties. Zwaluwen zijn vogels die altijd naar huis terugkeren.

Ik werd tussen de gordijntjes op de Emergency Room gezet. Mijn dochter werd weggestuurd. “We hebben geen stolsel gevonden,” zei de arts. “De kanker is terug, in uw longen, lever en botten. I’m so sorry”.

‘Je mag best komen spelen, maar mijn moeder heeft wel ander haar.’ Dat vond dat meisje geen probleem: ‘Mijn moeder heeft ook wel eens ander haar. Soms heeft ze blond haar en dan weer niet.’

Na een eerste week van totale paniek neem ik een aantal besluiten: we gaan ervoor, ik blijf zoveel mogelijk mezelf en ik blijf onderdeel van mijn eigen leven. De toekomst en worst case-scenario's parkeer ik voor wanneer het zich aandient en we leven van dag tot dag.

Wij hebben direct contact gezocht met school, zodat ook zij op de hoogte waren van de thuissituatie en de leerkrachten ons kind wat in de gaten konden houden. Dit was fijn voor ons en onze dochter. De school heeft het heel goed opgepakt en haar goed begeleid.

Uit onderzoek van de universiteit van Groningen blijkt dat circa 30% van de kinderen ernstig last heeft van het ziek zijn van een ouder, direct na de behandeling, maar ook op de lange termijn.

Voor mijn gevoel ging Oscar zich meer hechten aan mijn man. Hij zei maanden eerder papa dan mama. En als mijn man binnenkwam, liet hij al zijn speelgoed vallen en rende op hem af. Dat voelde voor mij best zuur.

Haar kleinkinderen zullen het later erg waarderen, denk ik. Ze nam dat wat ze voorlas op met een microfoon; de stem van oma digitaal vereeuwigd.

De speltherapeute heeft ons toen tips gegeven waar we enorm veel aan hadden. Omdat dat gesprek zo prettig was verlopen en zo nuttig was, was de stap om opnieuw haar hulp in te schakelen klein.

Ik kan weer kijken naar mijn kinderen. Ik kan ze zien. Ik mag ze weer voelen. Ik mag ze aanraken.